Ước tính 10-40% số người bị đau thần kinh tọa ít nhất một lần trong đời. Đây cũng là nguyên nhân phổ biến khiến bạn khó ngủ đủ giấc.
Đau thần kinh tọa nhìn chung khiến cơ thể cảm thấy đau nhức, ngứa ran hoặc các triệu chứng khó chịu khác chạy dọc dây thần kinh tọa. Cơ thể có 2 dây thần kinh tọa, mỗi dây ở hai bên cơ thể. Mỗi dây thần kinh hông chạy từ lưng dưới và xương chậu xuống mặt sau của chân, phân nhánh thành nhiều dây thần kinh ở bàn chân. Do đó, một người đau thần kinh tọa có thể cảm thấy đau nhức hoặc các cảm giác khác ở lưng dưới, chân, thậm chí cả bàn chân.
Ước tính 10-40% số người bị đau thần kinh tọa ít nhất một lần trong đời. Những ước tính trọn đời này có phạm vi rộng vì các nhà nghiên cứu đã sử dụng các thiết kế nghiên cứu khác nhau và các định nghĩa khác nhau để nghiên cứu mức độ phổ biến của hội chứng này. Hàng năm có từ 1-5% người trưởng thành bị đau thần kinh tọa.
Hội chứng đau thần kinh tọa thường gây ra đau lưng dưới, đây là nguyên nhân phổ biến khiến bạn ngủ không ngon hoặc ngủ không đủ giấc. Vấn đề này có thể gây ra các tình trạng đau đớn khác hay cơn khó chịu dọc theo chân cũng cản trở giấc ngủ.
Việc thấu hiểu cơn đau thần kinh tọa ảnh hưởng đến cơ thể và giấc ngủ thế nào sẽ giúp bạn giảm đau vào ban đêm. Chúng tôi chia nhỏ các triệu chứng và nguyên nhân của đau thần kinh tọa, mẹo ngủ ngon khi đau nhức và các bước khác để cải thiện các triệu chứng. Một người có thể bị đau thần kinh tọa nếu dây thần kinh tọa bị kích thích, chèn ép hoặc tổn thương.
Các dây thần kinh hông là 2 dây thần kinh dài nhất và dày nhất của cơ thể. Mỗi cái chạy từ dưới lưng đến bàn chân và có chiều rộng gần bằng 1 ngón tay. Các dây thần kinh tọa chịu trách nhiệm cung cấp cảm giác ở một số bộ phận của chân và bàn chân, đồng thời kiểm soát các cơ phía sau đầu gối cũng như ở cẳng chân.
Mặc dù một số người có thể sử dụng thuật ngữ đau thần kinh tọa để chỉ bất kỳ cơn đau nào ở lưng hoặc chân, nhưng đau thần kinh tọa là cơn đau đặc biệt xuất phát từ dây thần kinh tọa. Đau thần kinh tọa thường gây đau lưng dưới, nhưng chỉ có khoảng 5% những người báo cáo đau ở lưng dưới bị đau thần kinh tọa.
Thông thường, đau thần kinh tọa ảnh hưởng đến người trưởng thành trên 20 tuổi. Những người ở độ tuổi 40 có nhiều khả năng mắc chứng rối loạn này. Nghiên cứu hạn chế cho thấy khía cạnh di truyền học có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển chứng đau thần kinh tọa của họ.
Nghiên cứu về tần suất đau thần kinh tọa theo giới tính bao gồm nhiều giới tính. Một số bằng chứng cho thấy nam giới từ 30-50 tuổi có nguy cơ mắc chứng rối loạn cao hơn, trong khi các bằng chứng khác cho thấy không có sự khác biệt giữa các giới tính.
Triệu chứng đau thần kinh tọa
Các triệu chứng đau thần kinh tọa khác nhau nhưng thường xảy ra ở một bên cơ thể dọc theo dây thần kinh tọa. Các triệu chứng phổ biến bao gồm:
- Đau đớn
- Tê bì
- Ngứa ran
- Đau nhức
- Bốc hỏa
- Yếu hơn
Những cảm giác này có thể xảy ra ở một số vùng cơ thể. Những người bị đau thần kinh tọa thường báo cáo đau ở lưng dưới, bao gồm các cơ và dây thần kinh ở đáy cột sống. Hội chứng này thường gây đau nhức hoặc cảm giác nóng rát ở mông, cũng có thể gây đau ở hông, bắp chân, lòng bàn chân và ngón chân. Trong một số trường hợp, một chân có thể yếu hoặc nặng bất thường, khiến người bệnh bị vấp khi đi bộ.
Một người bị đau thần kinh tọa có thể cảm thấy khó chịu khác nhau ở nhiều vùng một lúc, chẳng hạn như tê ở một phần của chân và đau ở phần khác.
Nguyên nhân gây đau thần kinh tọa
Đau thần kinh tọa là do chèn ép, kích thích hoặc tổn thương khác đối với dây thần kinh tọa. Trong một số trường hợp, các nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khoẻ không thể xác định nguyên nhân gây đau nhức thần kinh tọa. Tuy nhiên, một số điều kiện có thể kích hoạt cơn đau.
Đĩa đệm bị trượt, phồng hoặc thoát vị: Đĩa đệm cột sống bị nhô ra hoặc vỡ là một nguyên nhân hàng đầu của tình trạng đau nhức này. Nếu một trong các đĩa mềm ở giữa mỗi xương dọc theo cột sống bị rò rỉ hoặc vỡ ra, nó có thể kích ứng dây thần kinh tọa. Việc nâng vật nặng hoặc ngồi ở một vị trí quá lâu có thể dẫn đến trượt đĩa đệm.
Hẹp ống sống: Thường phát sinh từ tình trạng viêm khớp của cột sống, hẹp ống sống làm cho xương sống bị hẹp lại. Xương sống khi bị thu hẹp có thể chèn ép dây thần kinh tọa. Thông thường, hẹp ống sống xảy ra ở người trưởng thành trên 60 tuổi.
Gãy xương chậu hoặc chấn thương: Một người có thể bị thương hoặc gãy xương chậu do chơi thể thao, do ngã hoặc các tai nạn khác. Gãy xương chậu có thể ảnh hưởng đến rễ thần kinh tọa ở phần dưới cột sống, từ đó gây đau dây thần kinh tọa.
Viêm xương khớp: Viêm xương khớp làm mòn sụn tại các khớp trên khắp cơ thể bao gồm cả lưng dưới và hông. Kết quả là, một khối u có thể phát triển trên xương, từ đó ảnh hưởng đến dây thần kinh tọa.
Khối u cột sống hoặc cục máu đông: Trong một số ít trường hợp, khối u hoặc khối máu có thể chèn ép vào dây thần kinh tọa và gây đau.
Một số hành vi hoặc hoạt động có thể làm trầm trọng thêm chứng đau thần kinh tọa, chẳng hạn như:
- Uốn, xoắn hoặc cong cột sống
- Ho, hắt hơi hoặc cười
- Ngồi hoặc đứng trong thời gian dài
- Căng thẳng về thể chất
- Nín thở
Tư thế ngủ tốt nhất cho chứng đau thần kinh tọa là gì?
Nghiên cứu còn hạn chế về tư thế ngủ tốt nhất, đặc biệt trong hiệu quả giảm đau dây thần kinh tọa. Cách tốt nhất để ngủ với chứng bệnh đau nhức này phụ thuộc vào từng cá nhân, và bạn có thể nằm thử các tư thế ngủ khác nhau để tìm ra vị trí thoải mái nhất.
Đối với một số người bị đau dây thần kinh tọa, tư thế nằm nghiêng một bên có thể làm giảm đau lưng. Các chuyên gia khuyên những người bị đau lưng khi nằm nghiêng nên uốn cong đầu gối trên và đặt 1 chiếc gối giữa 2 đầu gối. Nếu người bị đau thần kinh tọa và đau lưng thích nằm ngửa khi ngủ, một chiếc gối kê dưới đầu gối có thể giảm áp lực lên vùng lưng.
Nếu người bị đau dây thần kinh tọa gặp khó khăn trong việc tìm tư thế ngủ thoải mái hoặc khó ngủ vì đau dây thần kinh tọa, họ nên nói chuyện với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe chuyên nghiệp.
Mẹo giảm đau dây thần kinh hông
Đối với một số người, đau dây thần kinh tọa có thể tự khỏi mà không cần điều trị. Tuy nhiên, một số bước quản lý tại nhà và thay đổi lối sống sẽ giúp cải thiện chứng đau thần kinh tọa cho những người có triệu chứng không tự khỏi.
- Chườm nóng và lạnh để giảm đau: Chườm nóng và lạnh có tác dụng giảm viêm, tạo cảm giác thoải mái cho vùng bị đau. Các chuyên gia khuyên bạn nên chườm đá khoảng 2-3 ngày đầu tiên bị đau, sau đó chườm nóng.
- Sử dụng thuốc giảm đau trong thời gian ngắn: Thuốc giảm đau không kê đơn có thể làm giảm các triệu chứng đau thần kinh tọa khi sử dụng trong thời gian ngắn.
- Tránh các hoạt động kích thích: Ngồi hoặc đứng quá nhiều ở một tư thế có thể khiến cơn đau thần kinh tọa bùng phát. Việc điều chỉnh ghế văn phòng hoặc ghế ô tô có thể giúp bạn tránh làm cho cơn đau trở nên tồi tệ hơn. Bạn cũng có thể sắp xếp lại các vật dụng trong nhà để dễ lấy, chẳng hạn như di chuyển các đồ vật từ tủ thấp lên quầy ngang thắt lưng hoặc tủ cao hơn.
- Tập thể dục nhẹ: Các chuyên gia khuyên bạn nên giảm mức độ hoạt động sau khi bắt đầu đau. Tuy nhiên, họ cũng khuyến nghị các hình thức tập thể dục nhẹ nhàng khác, chẳng hạn như bơi lội hoặc đi bộ.
- Thử các bài tập tăng cường sức mạnh và giãn cơ: Đừng quên thực hiện các bài tập tăng cường sức mạnh cho lưng và cơ trung tâm. Nhẹ nhàng kéo căng cơ lưng dưới và gân kheo.
- Hạn chế nằm lâu trên giường: Tránh dành quá nhiều thời gian trên giường, ngay cả khi bạn đang bị đau. Nếu hoạt động đúng các và tích cực, những người bị đau lưng dưới sẽ hồi phục nhanh hơn.
Nghiên cứu khoa học về loại đệm tốt nhất để giảm đau thần kinh tọa còn hạn chế. Tuy nhiên, những người mắc hội chứng này phải vật lộn để có được sự thoải mái vào ban đêm cũng có thể xem xét liệu tấm đệm hiện tại có đáp ứng nhu cầu bản không. Vì những người bị đau thần kinh tọa thường bị đau ở lưng dưới hoặc hông nên họ có thể cần một tấm đệm hỗ trợ các điểm áp lực này và giữ cho cột sống thẳng hàng.
Các nhà nghiên cứu đã tiến hành một số nghiên cứu về đệm để giảm đau lưng, với kết quả hơi khác nhau. Trong một lần xem xét các nghiên cứu về loại đệm tốt nhất cho bệnh đau lưng, các nhà nghiên cứu đã kết luận rằng đệm cứng vừa phải giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm nguy cơ phát triển bệnh đau lưng. Ngược lại, một vài nghiên cứu nhỏ đã phát hiện ra rằng đệm mềm hơn hoặc một tấm đệm phù hợp với lưng có thể làm giảm đau lưng.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu các phương pháp tại nhà không làm giảm cơn đau nhức hoặc nếu cơn đau cản trở giấc ngủ và cuộc sống hàng ngày của bạn, hãy liên hệ với dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Bác sĩ có thể đánh giá các triệu chứng của bạn, xác định nguyên nhân tiềm ẩn của cơn đau, từ đó xác nhận chẩn đoán đau thần kinh tọa và xây dựng kế hoạch điều trị.
Thông thường, bác sĩ trước hết sẽ kiểm tra phản xạ, sức mạnh và khả năng cảm nhận kích thích để xác nhận rằng bạn bị đau thần kinh tọa. Sau đó, nếu bạn đã trải qua cơn đau trong 6-8 tuần, bác sĩ có thể thực hiện chụp ảnh, chẳng hạn như chụp CT hoặc MRI. Những mẫu hình ảnh này giúp bác sĩ xác định xem liệu có điều gì bất thường ở cột sống gây ra chứng đau thần kinh tọa hay không.
Nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn có thể đề nghị các phương pháp điều trị y tế bổ sung cho chứng đau thần kinh tọa. Chúng có thể bao gồm thuốc giãn cơ, thuốc giảm đau theo toa và thuốc tiêm tại chỗ để giảm đau. Họ cũng có thể khuyên bạn nên tham khảo ý kiến của chuyên gia vật lý trị liệu, massage mô sâu hoặc thử châm cứu. Trong số ít các trường hợp, họ có thể đề nghị phẫu thuật.
Để được tư vấn và đặt mua đệm Olympia, vui lòng liên hệ theo hotline hoặc địa chỉ showroom gần nhất thuộc Demolympia.com.
